Το γραψιμο ειναι η καλυτερη μορφη επικοινωνιας μετα τον ερωτα

σκεψεις, συνεντευξεις και κειμενα

Tuesday, May 15, 2007

1. ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ

Το ταξίδι σαν έρωτας

Πριν από λίγο καιρό βρέθηκα στην παρουσίαση του καινούριου βιβλίου του Γιώργου Βέη «Έρωτες τοπίων». Το ίδιο βράδυ άρχισα να διαβάζω αυτές τις δυναμιτιστικές των συναισθημάτων ταξιδιωτικές του ιστορίες. Ο επαγγελματίας ταξιδευτής Βέης(πρέσβης στο Σουδάν με παράλληλη διαπίστευση τη Σομαλία) μεταλλάσσεται σε ερωτευμένο έκπληκτο περιηγητή που ρουφάει με όλες του τις αισθήσεις τα τοπία των ξένων τόπων που επισκέπτεται και τα εκφράζει με ποίηση χωρίς στίχο. Ντεπάσαρ και παρυφές του Τόκιο. Ο Ποταμός με τα μαργαριτάρια. Η σπηλιά με τα ποιήματα. Το όπιο στο Μακάο. Η γέφυρα του Άνθους του Λωτού. Το δάχτυλο του Βούδα. Η πύλη της Σελήνης. Ο συγγραφέας ανακαλύπτει την ανάσα τους, γίνονται σάρκα κι αγκαλιάζεται μαζί τους. Ερωτικός, γοητευτικός, ιμπρεσιονιστικός και αποκαλυπτικός λόγος που σκαρώνει ανάγλυφες εικόνες προσώπων, μνημείων, φύσης, αλλά και ήχων, φωτός, μουσικής. Ο Βέης αφουγκράζεται ηδονικά τις μυστικές πτυχές των τόπων που επισκέπτεται. Αγαπάει την περιήγηση και παίρνοντας τη σκυτάλη από τους άλλους ποιητές των ταξιδιών (Κλωντέλ, Σεφέρη, Μάτσα, Οκτάβιο Παζ) αναδεικνύει το ταξιδιωτικό δοκίμιο σε… κείμενο μαγικού ρεαλισμού, αν μου επιτρέπεται αυτός ο όρος στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Ο Βέης αφηγείται στιγμές από την Κίνα, την Ινδονησία, την Ταϊλάνδη και την Ιαπωνία συγκρατώντας στην άκρη της πένας του σαν μότο τη συμβουλή του Κάρλος Φουέντες από τον Θάνατο του Αρτέμιο Κρους «Η μνήμη είναι η ικανοποιημένη επιθυμία· επιβίωσε με τη μνήμη πριν να είναι πολύ αργά, πριν το χάος σ’ εμποδίσει να θυμηθείς».

Η επίσκεψη στον τάφο του Κομφούκιου γίνεται μια ευκαιρία αναψηλάφησης της σκέψης του κινέζου σοφού. Στην Καντόνα ο έμπειρος παλιός σφραγιδοποιός ανάβει τη φαντασία του συγγραφέα με μια μικρή σφραγίδα σαν πορφυρή ροζέτα «… Μέσα στην υγρασία και την πολυκαιρία της λήθης που θέλει να την αλλοιώσει, να την αφανίσει οριστικά, μαρτυρεί την ευχή του ζωγράφου να τον φανταστώ κάποια στιγμή άφωνο, να παρατηρεί κάτι που δεν θα μπορέσει να το αποδώσει ποτέ όπως ακριβώς το πρωτοαντίκρισε…»

Στο Δέλτα του ποταμού με τα μαργαριτάρια η χαραγμένη στο βράχο ποίηση με τη σινική γραφή «…σημαίνει πρωτίστως πάθος για ταυτότητα…»

Η περιγραφή των ερωτικών τοπίων της Κίνας όπως είναι επόμενο καλύπτει το μισό βιβλίο με εντυπωσιακές σελίδες για το Μακάο αλλά και για την ηλεκτρονική συγγραφική πρωτοπορία των κινέζων που ήδη, λέει ο Βέης, κυκλοφορούν μυθιστορήματα με ιδεογράμματα που εμφανίζονται στις οθόνες των κινητών.

Επόμενος προορισμός: Ινδονησία. Σε τέσσερα μικρά κεφάλαια αναδύονται οι μυρωδιές και οι ήχοι της χώρας μέσα από τελετές και χορούς που λειτουργούν μαγικά στην ανάγνωση. Ηδονικές περιγραφές όπως αυτή της βεντάλιας «… Μένει σταθερά ανοιχτή. Καλύπτοντας ολόκληρο σχεδόν το στέρνο, ακινητοποιείται εκεί μερικά δευτερόλεπτα και μετά πάλι πεταρίζει, θυμίζοντας εκείνο το απρόοπτο, βιαστικό φτερούγισμα του έγκλειστου παπαγάλου…» Η βεντάλια λέει ο Βέης -αφού περιγράψει το χορό –τελετουργία των χορευτριών σ’ ένα απλό θέατρο με χώμα για δάπεδο στο Μπάλι- είναι εδώ το προοίμιο της έκστασης. Και παρακάτω ξεδιπλώνει μια άλλη τελετή δύναμης και εκτόνωσης που καθώς εξηγεί «εξωτερικεύει τον εαυτό, ξεσκεπάζοντας δειλίες και συσσωρευμένες διαστροφές».

Κι ύστερα η γραφή κυλάει κι αγκαλιάζει τη μακρινή Ιαπωνία, τη χώρα των χάι κου που ο Βέης ανακαλύπτει στις παρυφές του Τόκιο, στις θεατρικές παραστάσεις που παρακολουθεί και εισχωρεί στην ψυχή του μεγάλου παρελθόντος της, στην ποίηση που του διαβάζουν κι αφήνεται να μαγευτεί. Το βιβλίο τελειώνει με την ερωτική Ταϊλάνδη, τη χώρα «της πίστης στην υπέρτατη αξία του ανδρικού μορίου, που χάνεται στο παρελθόν αρχαϊκών, αταλάντευτων πεποιθήσεων».

<>Κλείνοντας το βιβλίο έχεις για μέρες την αίσθηση από γεύσεις και μυρωδιές
εξωτικές, γήινες αλλά και πνευματικές που σφραγίζουν ανεξίτηλα μια νοσταλγία για ό,τι δεν επισκέφτηκες αλλά είναι σαν να το έχεις κιόλας ζήσει από τη γραφή που έμπειρου τεχνίτη της ποίησης.

Το βιβλίο κοσμούν θαυμάσιες φωτογραφίες, οι περισσότερες υποθέτω τραβηγμένες από τον συγγραφέα.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ
"Έρωτες Τοπίων"
Εκδόσεις "Κέδρος" 2007

14 comments:

ioeu said...

γήινο ποστ,
γεμάτο έρωτα, όπως και τα βιβλία του.
χαίρομαι που το χάρηκες το βιβλίο.
ο Βέης είναι από τους σημαντικότερους έλληνες ποιητές αυτή τη στιγμή και τα ταξιδιωτικά του κείμενα δεν είναι τίποτε άλλο παρά ποίηση από..."λεπτομέρειες κόσμων"...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Εμείς της γενιάς μου, αγαπητέ Γιάννη, μεγαλώσαμε με ποίηση. Έχω μάθει λοιπόν, αν μη τι άλλο, να την εκτιμώ. Καθώς και την ποιητική γραφή στην πεζογραφία εφόσον δεν είναι αυτοσκοπός και δεν σε "πετάει" έξω από τον στόχο του βιβλίου. Καθαρά πράγματα. Η ποίηση με ελκύει ιδιαίτερα όταν ντύνεται "σάρκα και αίμα". Αυτό που προφανώς εννοείς με τη λέξη "γήινη". Ο Γιώργος Βέης είναι κατά την ταπεινή γνώμη μου ένα μεγάλαιο κεφάλαιο στην ελληνική ποίηση και στο ταξιδιωτικό δοκίμιο συνδυάζοντας τον φιλοσοφικό στοχασμό με τη "γήινη" περιγραφή των τόπων. Πολλά θα είχα ακόμη να πω για το βιβλίο αλλά
α. Πιστεύω στα μικρά κείμενα στα μπλογκς και
β. Δεν είμαι κριτικός λογοτεχνίας ούτε έχω αυτή τη μαεστρία της δοκιμιακής κριτικής γραφής. Απλώς γράφω όταν πραγματικά με ενθουσιάζει κάτι έτσι όπως το νιώθω. Με αμεσότητα.
Το ίδιο με τα ταξιδιωτικά του Βέη έχω απολαύσει την ποίησή του. "Χρυσαλλίδα στον πάγο", "Ο δράκος του μεσημεριού", "Υστερόγραφα γης" καθώς κι αυτό που αναφέρεις εσύ, τις "λεπτομέρειες κόσμων". Την καλημέρα μου.

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Το "μεγάλαιο κεφάλαιο" του πιο πάνω σχολίου μου προέκυψε μάλλον από την τάση της συμπύκνωσης που πιθανώς με χαρακτηρίζει. Εννοώ βέβαια "μεγάλο κεφάλαιο".

Unknown said...

Καλησπέρα Λεία.
Είμαι κομματάκι γαιδούρι αλλά θα πάρω τηλ. σύντομα να τα πούμε. I am very very well, of course...
:Ο)

ange-ta said...

Καλησπέρα Λεία μου.
Ταξείδια, ταξείδια, ταξείδια.
Αν και ένα καλό βιβλίο, είναι πάντα ενα ταξείδι, ακόμα και αν δεν αλλάζει καθόλου τόπο.
καλό σου βράδυ!

Μάνος Κοντολέων said...

Την τεχνολογία τη χρησιμοποιούμε, αλλά δεν την ελέγχουμε… πάντα.
Έτσι αναγκάστηκα να φτιάξω νέο blog : manoskontoleon2.blogspot.com
Καλοδεχούμενοι όσοι θα θέλουν να το επισκεφτούνε

Anonymous said...

Άριστα!!!

(ο μουσικοδιδάσκαλος...)

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Μάνο μου,
Σιγά σιγά θα μάθουμε. Ακόμη είμαστε πολύ νέοι, έχουμε μέλλον...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Εμ κύριε ανώνυμε, μ' όποιον δάσκαλο καθήσεις... Καλό Σ/Κ με μπάνια υπό βροχήν. Το λατρεύω.

Μάνος Κοντολέων said...

Α, Λεία μου
Ομολογώ πως εσύ με έχεις εκπλήξει με την άνεση που έχεις "μπει" μέσα στο όλο κλίμα της χρήσης μιας νέας τεχνολογίας. Και δεν εννοώ μόνο τα "τερτίπια" με τα οποία στολίζεις το blog σου, αλλά και με το ότι το χρησιμοποιείς και ως ένα εργαλείο συγγραφής

Anonymous said...

τόσα χρόνια διάβαζα μετά μανίας τα αποσπάσματά του στη "λέξη"

Anonymous said...

...ξέχασα να σου πω την καλημέρα μου αγαπητή μου Λεία.
(μην ξεχνάς οι Στάχτες αγαπούν τα κείμενά σου!)

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Μάνο μου, ανάγκα και θεοί πείθονται...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Αγαπητέ Στράτο καλώς όρισες εδώ. Θα τα πούμε κάποια στιγμή σίγουρα.