Το γραψιμο ειναι η καλυτερη μορφη επικοινωνιας μετα τον ερωτα

σκεψεις, συνεντευξεις και κειμενα

Tuesday, January 30, 2007

Ο ρόλος της ηλικίας στη συγγραφή μυθιστορήματος

Ψάχνοντας στο χάος του γραφείου μου για κάποια παλιά αποκόμματα που θα με βοηθούσαν σ' αυτό με το οποίο τώρα ασχολούμαι, βρήκα κάποιο άλλο απόκομμα που με έβαλε σε σκέψεις. Και σαν να μου επιβεβαίωσε μια άποψη που λάθαινε εντός σχετικά με την ηλικία ωριμότητας του συγγραφέα. Πρόκειται για μια παλιότερη συνέντευξη του Φόουλς. Ναι αυτού που έχει γράψει τον Μάγο, τον Συλλέκτη, Την ερωμένη του Γάλλου Υπολοχαγού κλπ. Αν και δεν συμφωνώ απόλυτα στο σημείο που μιλάει για την ποίηση, νομίζω ότι έχει ενδιαφέρον όπου αναφέρεται στο μυθιστόρημα.
"-Γιατί όλα τα μεγάλα μυθιστορήματα έχουν γραφτεί από συγγραφείς που ήταν από 40 ετών και πάνω, ενώ όλοι οι μεγάλοι ποιητές έγραψαν τα έργα τους όταν ήταν 20 χρόνων;
-Αν κρίνω από τους Άγγλους ποιητές οι περισσότεροι όντως έγραψαν τα έργα τους σε νεαρή ηλικία, μηδέ εξαιρουμένου του Σαίξπηρ, ο οποίος επίσης ξεκίνησε σε νεαρή ηλικία. Για μένα η κορυφαία των τεχνών είναι η τέχνη του μυθιστορήματος, η ικανότητα να φτιάχνεις ιστορίες και να τις αφηγείσαι. Η ποίηση όμως δεν έχει να κάνει μ' αυτό. Η ποίηση δεν αφηγείται, αποκαλύπτει. Τραβάει το σεντόνι από το άγαλμα. Αυτό μπορείς να το κάνεις και παιδί. Το σεντόνι εύκολα το τραβάς. Το μυθιστόρημα θέλει δουλειά και άσκηση. Τα μυθιστορήματα γράφονται ΠΡΩΤΑ ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑ και μετά με το μυαλό και την ψυχή. Γι' αυτό και νομίζω ότι στο μυαλό των περισσότερων συγγραφέων ο κεραυνός στέλνει τη λάμψη του όταν βρίσκονται πάνω από την ηλικία των 30".
(Δημοσιεύτηκε στο "Βήμα" στις 22 Ιουλίου 2001. Τα κεφαλαία γράμματα είναι δικά μου για να τονίσω το νόημα των λέξεων).

Το "σώμα" λοιπόν, οι αισθήσεις, οι οσμές, οι γεύσεις, τα κοιτάγματα, τα ακούσματα, οι επαφές, λαθραίες και φανερές, κι οι προεκτάσεις τους στη χημεία του σώματος είναι οι πρώτες ύλες του μυθιστορήματος. Μετά έρχονται οι ιδέες, οι αναλύσεις, τα γεγονότα, οι πλοκές, οι ανατροπές κλπ στρατηγικές και τεχνικές. Το ΣΩΜΑ μιλάει πρώτα, αυτό που στην πραγματικότητα ζει την αληθινή ζωή. Και όσο πιο πολλή αληθινή ζωή έχει στις αποθήκες του ο συγγραφέας, τόσο πιο πολύ υλικό υπάρχει για μυθοπλασία. Πρώτα ζω, μετά γράφω. Ακόμα κι αν δεν έχω ζήσει όσα γράφω, ακόμα κι αν ό,τι γράφω ανήκει στο βαθύ-βαθύ παρελθόν, η βιωμένη ζωή με οδηγεί στα χνάρια των ηρώων. Η βιωμένη ζωή μου αποκαλύπτει την πραγματικότητά τους, τις επιθυμίες τους, τα όνειρα, τα ανομολόγητά τους.
Ζω, άρα μπορώ να γράψω!
Ωραίο σαν σκέψη.


41 comments:

ioeu said...

Ωραίο σαν σκέψη.
Και σαν πράξη.
Αν η λογοτεχνία πολλαπλασιάζει τις ανάγκες σου για ζωή...

ange-ta said...

ασε τους μεγάλους μαθηματικούς!!
ολοι κάτω από 20.
Ο Αινστάιν έγραψε τη θεωρία της σχετικότητας στα 26;; ή 23;
Δεν θυμάμαι, αλλά δεν έχει σημασία τί 23 τι 26!!

ioeu said...

Για το ζήτημα της ηλικίας, και κυρίως των ποιητών, θα επανέλθω κάποια στιγμή με ποστ.
Φαντάζεσαι, βέβαια...
Τα σέβη μου!

So_Far said...

Νομίζω ότι μάλλον έχει δίκιο. Ωριμάζοντας ό,τι σχετίζεται με τη συγγραφή νομίζω ότι βαθαίνει περισσότερο. Για τους μαθηματικούς είναι μοιραία η ηλικία. Σε ερευνητικό επίπεδο χρειάζονται πολλές "στροφές" του μυαλού, πράγμα που μόνο η νεαρή ηλικία εξασφαλίζει

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

ioeu
Περιμένω την άποψή σου για τους ποιητές με πολύ ενδιαφέρον. Και περίπου καταλαβαίνω. Έχω κατανοήσει λιγάκι τον τρόπο που σκέφτεσαι. Εδήλωσα από την αρχή ότι δεν συμφωνώ απόλυτα με τον Φόουλς σε σχέση με τους ποιητές. Η ωριμότητα δεν είναι αρνητικό στοιχείο. Και ξέρεις τι πιστεύω; -Ίσως να είναι ουτοπικό αλλά εγώ και οι ουτοπίες τα πάμε συμπαθητικά- Αν μπορεί κανείς να καταρρίπτει τους μύθους στη ζωή του, αλλά συγχρόνως να αφήνεται να γοητεύεται από αυτούς σας παιδί, είναι η απόλυτη απογείωση. Χωρίς την οδύνη της εξαπάτησης, αλλά με την υπέρτατη απόλαυση του απόλυτου δοσίματος. Τι λέω τώρα; Ναι αυτό. Δύσκολο; Μμμ...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

ange-ta
Διαύγεια! Αυτό είναι -πιστεύω- το μυστικό. Διαύγεια. Δεν συμβαίνει συχνά αλλά όταν συμβαίνει είναι απίστευτο. Μπορείς να συλλάβεις ιδέες σαν αστραπές. Νομίζω πως σε κάθε ηλικία μπορεί το μυαλό να έχει στιγμές τέτοιας μεγάλης διαύγειας. Ίσως η διαφορά να είναι στον... συμβιβασμό! Ίσως μεγαλώνοντας να παύουμε να είμαστε αντιδραστικοί. Και αυτό μπορεί να μας στερεί -όχι τη διαύγεια- αλλά τη θέληση να ανατρέψουμε τα καθιερωμένα. Γιατί και η θεωρία της σχετικότητας ήταν μια ανατροπή. Κι αυτό σαν σκέψη καλό ακούγεται μάλλον. Ε;

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

ange-ta
Πού είσαι τώρα καλή μου φιλενάδα;

ioeu said...

Το απογείωσες!...
Επιφυλάσσομαι, αν και για σένα, μάλλον περιττό. Είσαι εντός και επί τα αυτά...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

so far
Συμφωνώ μαζί σου ότι η ωριμότητα της ηλικίας βαθαίνει τη σκέψη στο μυθιστόρημα. Εισχωρεί βαθύτερα στον ψυχισμό των ηρώων. Δικαιολογεί τις πράξεις. Παραθέτει άλλες οπτικές γωνίες. Όχι βέβαια πάντα. Γιατί η ηλικία μπορεί αντί για ωριμότητα να προσδόσει κούραση και αδιαφορία. Ακόμη και στενοκεφαλιά ή αφόρητο συντηρητισμό. Μπρρρ. Όλα είναι σχετικά. Αλλά λέμε τώρα στις ιδανικές περιπτώσεις. Στο ερευνητικό πεδίο; Μμμμ. Θα μου επιτρέψεις να πω μια γνώμη διαφορετική. Πιστεύω πως είναι περισσότερο θέμα ποιότητας μυαλού και λιγότερο ηλικίας.

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

ioeu
Συμπέσαμε με τρόπο μαγικό; Μη σταματάς. Μην αναχαιτίζεσαι νομίζοντας ότι για κάποιον άλλον είναι περιττό. Παίρνουμε ο ένας απ' τον άλλον και πάμε παρακάτω. Όλο και πιο βαθιά παρακάτω. Και όλο και πιο ψηλά.

ioeu said...

Not at all!!!

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

I'm waiting.

ioeu said...

Εν πλω...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Πρόσσω ολοταχώς

ioeu said...

Πρόσω ηρέμα...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Ορθά. Η δεύτερη σκέψη είναι πάντα πιο σοφή. Αργότερα, πολύ αργότερα στη ζωή μας ανακαλύπτουμε ότι η πρώτη σκέψη, η αυθόρμητη,
ήταν η σωστή. Κι αυτό γιατί διαλέξαμε τη δεύτερη σκέψη, τη σοφή. Πρόσω ηρέμα. Εστέ σοφός. Καλό βράδυ.

Μαρω_Κ said...

Kαλημέρα.
Σκέφτομαι πάλι ότι όταν είσαι 20 και 30 νομίζεις ότι έχεις όλη την ζωή μπροστά σου. Οτι μπορείς να αναβάλεις πράγματα για μετά. Και το γράψιμο θέλει αφοσίωση και δουλειά. Στα 40 όμως τόχεις δει το τέρμα του δρόμου, είσαι κοντά στην στροφή. Θέλεις να προλάβεις να πεις αυτό που σε καίει. Και θέλεις να το πεις και σωστά, με αρθρωμένο λόγο, με επιχειρήματα.
Και τότε αρχίζεις να γράφεις με το ΣΩΜΑ. Γιατί το σώμα πάντα κοθορίζει την σκέψη. Γιατί το σώμα είναι η αφορμή. Αυτό το φθαρτό σαρκίο, που θέλεις να το σώσεις!
Ωραίο θέμα διαλέξατε αγαπητή φίλη.

ange-ta said...

Διαύγεια, πράγματι. Αυτό είναι. Το μυαλό είναι έτοιμο για ανατροπές. Βέβαια η θεωρία της σχετικότητας ήταν ενα σόκ για το τότε επιστημονικό κόσμο.
Είμαι πάλι εδώ στο λαμπερό ήλιο.
Μονο που δεν μας αφήνουν να το χαρούμε οι μαύρες σκέψεις για το κλίμα.

Unknown said...

Καλησπέρα και καλό μήνα.
Ειπώθηκαν τόσα πολλά εδώ πέρα που δεν μπορώ να προσθέσω κάτι περισσότερο (ας όψεται και το περίφημο αναλυτικό μου πνεύμα που μια ζωή φευγάτο το θυμάμαι).
Για τους ποιητές, νοιώθω ότι συμφωνώ με τη διαφωνία. Δεν θα μπορούσα για παράδειγμα να δεχτώ εύκολα το "Ρήμα το σκοτεινόν" από τον Ελύτη 30άρη. Ούτε και θα με συγκλόνιζε το "Hurt" του Johnny Cash από έναν 25άρη που δίνει συναυλία σε κάποια φυλακή στην Αμερική.
Κάποια πράγματα, όχι μόνο γράφονται με το σώμα, αλλά υποστηρίζονται κι απ' αυτό.
Όσο για το μυθιστόρημα, ναι, θέλει το χρόνο του να μάθεις και να ξεμάθεις .
:Ο)

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Ναι Μάρω μου,
Το σώμα είναι που καθορίζει. Σε οδηγεί. Σου μιλάει τον δικό του λόγο που είναι αληθινός. Αρκεί ν' αφεθείς ν' ακούσεις τον ψίθυρο. Ν' ακούσεις τα υγρά να κυλάνε. Το αίμα να χτυπάει. Αλλά με την προϋποθέση να μπορείς ν' αφεθείς σ' αυτό. Να το αφήσεις να σε πάρει. Να μη προσπαθείς να κατευθύνεις εσύ. Αλλιώς γράφεις ένα δοκίμιο. Γράφεις αυτό που λένε εγκεφαλικά. Που σημαίνει βιάζεις το σώμα, την αλήθεια, τη ζωή. Βέβαια είναι πολύ πιθανό να μην κατορθώσει κανείς ν' ακούσει ποτέ το σώμα του. Έχασε. Στην ηλικία των 20 θέλεις να κυριαρχείς. Χρησιμοποιείς το σώμα. Αργά αργά έρχεται η στιγμή που θα το αγαπήσεις.

ioeu said...

Στα 20 δεν ακούς το σώμα. Μόνο του υποτάσσεσαι? Ναι?
(ο πλους προοδεύει...)

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

ange-ta
Καλώς όρισες. Να λοιπόν που θυμηθήκαμε ξανά τον Τζιμ Μόρισον και το προφητικό τραγούδι του που θα το χρησιμοποιήσουμε για να ευαισθητοποιηθούμε σχετικά με την καταστροφή του πλανήτη. Λες αυτή τη φορά να το πάρουμε στα σοβαρά; Αν υπάρξει μια μεγάλη πολυεθνική εταιρία που να κρίνει ότι έχει άμεσα όφελος από το σώσιμο του πλανήτη, τότε οι πάντες θα κινητοποιηθούν και ο πλανήτης θα σωθεί. Έστω κι αυτό εν προκειμένω.

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

simon Φευγάτο λυκάκι
καλό μήνα.
Μ' αρέσει το ποίημα και το τραγούδι που διάλεξες. Η ωριμότητα είναι αισθαντική. Ακόμη κι όταν κάνει παιχνίδι με τη θύελα των 20 χρόνων κερδίζει.

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

ioeu
Και ποιός υποτάσσεται μόνος του; Αλλά και τι αξία έχει αν κάτι σου παραδοθεί χωρίς να το υποτάξεις; Μα κι αν θέλει να υποταχτεί να κάνει τάχα ότι αντιτάστέκεται και αργά αργά να γλιστρήσει στην υποταγή. Του σώματος.
Εύχομαι εν πλω να 'χεις τόση τρικυμία που να μη βαρεθείς και τόση νηνεμία που να μη βουλιάξεις. Εν αναμονή...

ioeu said...

Και ποιός υποτάσσεται μόνος του; Αλλά και τι αξία έχει
αν κάτι σου παραδοθεί
χωρίς να το υποτάξεις;
Μα κι αν θέλει να υποταχτεί
να κάνει τάχα ότι αντιτάστέκεται
και αργά αργά
να γλιστρήσει στην υποταγή.
Του σώματος.

Ευχαριστώ για το έξοχο ποίημα.

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Άκου λοιπόν κι αυτό. Αφού θέλεις να λες ότι ήταν εκείνο ποίημα.
Άκου λοιπόν αυτό.
"Να ντύνεσαι σφιχτά ό,τι αντιμάχεσαι,
προσπερνάς την αλήθεια ξυστά
και αγγίζεις το δράμα".
(Από τον "καινό διαιρέτη" σου)
Σε διαλύει όταν το νιώθεις.

ange-ta said...

Αμα βάλεις το λύκο να φιλάει τα πρόβατα, βράσε ρύζι!!! Θα φάει πρώτα το μισό κοπάδι και το άλλο μισό δεν θα κατεβάζει πια γάλα, γιατί θα έχει πάθει ψυχολογικό σόκ, πρώτου βαθμού.
Καλή Κυριακή φιλενάδα.

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

ange-ta
Η διάθεσή μου ήταν βέβαια ειρωνική, καλή μου φίλη.

ioeu said...

Σα να αχνοφαίνεται το λιμάνι...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Ρίξε μακριά και κάνε κράτει μεσ' την ομίχλη μη συντριβείς.
Δεν είναι πάντα αγκαλιά ένα λιμάνι. Δεν θα φεύγαμε ποτέ.

ioeu said...

Πάλι μέσα στο μυαλό μου είσαι?

ioeu said...

Βρήκα τη συνέντευξη.
Η πρόκληση είναι μεγάλη.
Νομίζω ότι το κακό ξεκίνησε...από την ερώτηση.
Παγιδεύτηκε, αν κρίνει κανείς από όσα λέει παραπάνω.

Το πλοίο...ρίχνει κάβους...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Κι εγώ νομίζω πως παγιδεύτηκε.

Να καλωσορίσουμε το πλοίο δηλαδή; Ανοίγουμε σαμπάνιες;

ioeu said...

Άμα τη αφίξει...

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Ας περιμένουμε λοιπόν τις καμπάνες ή τις κανονιές...

ioeu said...

Ή τις ... καμπανιές!

(12 σελίδες ήδη...να το αφήσω?)

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Καλό και πρόσβαρο.

Λεία Βιτάλη συγγραφέας said...

Μου έκανε ο μπλόγκερ με το έτσι θέλω αναβάθμιση και το όνομα βγαίνει αλαμπουρνέζικα. Τι κάνω τώρα δηλαδή;
Λεία Βιτάλη

Πάνος said...

Πολύ μου άρεσε η προσέγγιση του Φόουλς! Μαζί του!

Πάνος Ζ.

John Kampolis said...

Καλησπέρα σας, είναι η πρώτη φορά που επικοινωνώ μαζί σας. Λατρεύω το διάβασμα κ τα βιβλία, διαβάζω πάνω-κάτω 20 μυθιστορήματα το χρόνο. Μου έχει γεννηθεί η ιδέα συγγραφής ενός ιστορικού μυθιστορήματος. Ποιά είναι εκείνα τα στοιχεία ή ,αν θέλετε, με την πολύχρονη πείρα σας τί θα συμβουλεύατε έναν νέο που σκέφτεται να διηγηθεί μια ιστορία;

John Kampolis said...

Καλησπέρα σας, λατρεύω το διάβασμα και τα βιβλία. Προσπαθώ να διαβάζω 20 βιβλία (κυρίως μυθιστορήματα) το χρόνο. Τον τελευταίο καιρό έχει γεννηθεί η ιδέα να συγγράψω το δικό μου μυθιστόρημα. Σαν πολύπειρη συγγραφέας ποιές συμβουλές θα δίνατε;