Το γραψιμο ειναι η καλυτερη μορφη επικοινωνιας μετα τον ερωτα

σκεψεις, συνεντευξεις και κειμενα

Thursday, January 09, 2014

Κριτική για το «ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ» της Λείας Βιτάλη

Πολύτροπες γυναικείες (;) γραφές

 Έχει φύλο η γραφή; Και αν ναι, ποια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της; Φαίνεται πως τα στερεότυπα της «γυναικείας» γραφής έχουν προ πολλού καταλυθεί και αυτό αποδεικνύουν στην πλειονότητά τους σύγχρονές μας συγγραφείς.

Η καταξιωμένη Λεία Βιτάλη αποδεικνύει του λόγου το αληθές, τέμνοντας, σε όλες τις κρυφές πτυχώσεις της, τη ζωή ενός λαϊκού συνθέτη, με το τελευταίο έργο της που φέρει ως τίτλο το χαρακτηριστικό ανδρικό χορό «Ζεϊμπέκικο», δείγμα ντομπροσύνης και λεβεντιάς.

Θέμα της η ζωή, η καλλιτεχνική πορεία και το έγκλημα ενός αυθεντικού λαϊκού καλλιτέχνη που καταλήγει στη φυλακή για απόπειρα δολοφονίας συγγενικού του προσώπου. Εμμεσα εμπνευσμένο από την περίπτωση του Ακη Πάνου, αλλά με ουσιαστικές διαφορές, το έργο, με συνεχή φλας μπακ, χωρίς χρονική σειρά, αποκαλύπτει τον άνθρωπο, τις αξίες του, τα λάθη του, την υπέρμετρη αγάπη του για την προγονή του, κόρη της δεύτερης γυναίκας του, ενώ η σκηνική δράση τοποθετείται στο σπίτι της πρώτης του συζύγου και βασικής ερμηνεύτριας των τραγουδιών του, στο οποίο ζούσε παλιά και στο οποίο επιστρέφει μετά την αποφυλάκισή του.

Ενδιάμεσα, σύντομες (βιντεοσκοπημένες) συνεντεύξεις του, προσωπικές εξομολογήσεις προς το κοινό του ίδιου, της γυναίκας του Στέλλας και της προγονής του Μυρσίνης, ενώ το έργο εμπλουτίζεται με δραματουργικά ενταγμένα στην υπόθεση τραγούδια όλων των προσώπων.

Μουσικό πάλκο

Πράγματι, απέναντι από τους θεατές έχει δημιουργηθεί ένα είδος πάλκου με τους Θοδωρή Ζέη (μπουζούκι) και Σπύρο Κουτρουμάνη (κιθάρα) που συνοδεύουν τους τρεις ηθοποιούς στα είκοσι σχεδόν τραγούδια που ακούγονται κατά τη διάρκεια της παράστασης. Τραγούδια των Παπαϊωάννου, Βαμβακάρη, Τσιτσάνη, Καλδάρα, Μπιθικώτση ή Χατζιδάκι, σε βαθμό που η παράσταση αναδεικνύεται παράλληλα σε πολύτιμη μουσική σκηνή. Που συνεχίζει το πρόγραμμά της και μετά το τέλος της παράστασης, προς τέρψιν των θεατών. Τα γνωστά λαϊκο-ρεμπέτικα διακόπτονται από τους ήχους τραγουδιών της Τζάνις Τζόπλιν που ερμηνεύονται αισθαντικά από τη Μαρία Κατσούλη (Μυρσίνη), ανακλώντας την εσώτερη ψυχική κατάσταση της προγονής.

Στο λιτό (με σχεδόν αθέατες εύγλωττες λεπτομέρειες) σκηνικό και στα δηλωτικά των προσώπων κοστούμια του Διονύση Μανουσάκη που σηματοδοτούν και τις χρονικές αλλαγές, ο Φώτης Μακρής έστησε μια γεμάτη από ήχους αλλά και εντάσεις παράσταση που παρακολουθείται με αδιάπτωτο ενδιαφέρον. Τα ακριβή γεγονότα, αλλά και το μυστικό που ανατρέπει τα φαινόμενα, αποκαλύπτονται σταδιακά, αφού πρώτα έχει δημιουργηθεί μια σε βάθος ψυχογραφία των προσώπων και ειδικά του Λευτέρη. Μια φιλοσοφία ζωής ενός ασυμβίβαστου καλλιτέχνη που προτιμά να αποσυρθεί παρά να γίνει προϊόν προς κατανάλωση, αλλά και που απεγνωσμένα αποζητεί την αγάπη με τους δικούς του όρους.

Υποκριτικό ρεσιτάλ

Ο Γιώργος Νινιός, ένας ηθοποιός πολλαπλών ικανοτήτων και δεξιοτήτων, δίνει εδώ ρεσιτάλ ερμηνείας στο ρόλο του Λευτέρη. Μελετημένη κινησιολογία, εναλλαγές εκφράσεων, πλήρης έλεγχος των φωνητικών εργαλείων που ουδέποτε υπερβάλλουν σε ένταση, αλλά διατηρούν έναν απόλυτα εσωτερικό ρυθμό που σκιαγραφεί την ουσία του δραματικού προσώπου. Καθοριστική, τέλος, η συμμετοχή του ως αφοπλιστικού για το πάθος που εκπέμπει τραγουδιστή αλλά και συνθέτη-στιχουργού του ομώνυμου του τίτλου του έργου τραγουδιού. Ο ίδιος, άλλωστε, ανέλαβε και τη μουσική επιμέλεια της παράστασης. Ενας απολαυστικός ηθοποιός με σπάνιο βάθος και ποιοτική δύναμη.

Δίπλα του, σε σχεδόν κόντρα ρόλο, αυτόν της γυναίκας του Στέλλας, η Στέλλα Κρούσκα μετατρέπεται περίτεχνα σε λαϊκή ερωτευμένη γυναίκα, αλλά και σε ικανή τραγουδίστρια. Η Μαρία Κατσούλη (Μυρσίνη) συμπληρώνει με τη λαϊκο-ροκ εμφάνιση και κατά στιγμές αμήχανη σκηνική συμπεριφορά της τη διανομή.

Η Λεία Βιτάλη εμβαθύνει με σπάνια ευαισθησία και τολμηρότητα στους δαιδάλους της ανδρικής ψυχοσύνθεσης. Μια παράσταση που αναμφίβολα αγγίζει το ευρύ κοινό σε ένα έργο ψυχολογικών αποχρώσεων, περίτεχνης δομής, στιβαρής σκηνοθεσίας, γεμάτο αγαπημένα τραγούδια συγκινητικά ερμηνευμένα.

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΑΤΣΟΥΛΗ (Ελευθεροτυπία)



No comments: